اذان، که وسیله‏ای برای اعلام توحید و اعلان به مردم و فراخوانی آنان به تجمّع برای نماز است، از شعارهای زیبا و مؤثر اسلام است.
در اذان، تکبیر، توحید، شهادت به رسالت پیامبر و ولایت امیرالمؤمنین است و دعوت مردم به شتافتن به سوی نماز و رستگاری در آن نهفته است.
اذان، اعلام موجودیّت اسلام و دعوت مسلمین و معرّفی عقاید دینی است.
اذان، شکستن سکوت و فریاد علیه معبودهای خیالی و شعار به نفع اسلام و طرفداری از آئین خدا است.
«مؤذّن»، در اسلام احترامی خاصّ دارد و در قیامت هم سرافراز است.
بلال حبشی، از مسلمانان نخستین در صدر اسلام بود که عنوانِ «اذان گویی» سبب افتخارش بود و اولین مؤذّن در اسلام بود و روز «فتح مکّه» هم او بود که به فرمان پیامبر، بالای کعبه رفت و بت‏های مشرکین را سرنگون کرد.(25)
اذان، یک بار برای اعلان عمومی و اعلان فرا رسیدن وقت نماز، گفته می‏شود، یک بار هم به خصوص برای شروع نماز.
پس از اذان، اقامه نیز همان مفاهیم را دارد و برای آغاز نماز و پیدایش آمادگی روحی و توجّه به خدای یکتا و رستگاری در سایه نماز، بر زبان جاری می‏شود. اذان و اقامه گرچه مستحبّ است، ولی از شعائر مهمّ اسلامی محسوب می‏شود و به گفتن آن، بسیار تأکید شده است.
مسلمان خداپرست، با اذان، نام خدای بزرگ را، هر چه رساتر و آشکارتر در جهان طنین افکن می‏سازد. این بانگ ملکوتی و توحیدی است که کمر دشمنان را می‏شکند و مخالفان خدا و اسلام را به ستوه می‏آورد.